Pracownicy wykonujący działania serwisowe lub naprawcze są narażeni na ryzyko niespodziewanego uruchomienia urządzenia przez osoby nieuprawnione i uwolnienia niebezpiecznej energii, która może być przyczyną rożnego rodzaju zdarzeń. Badania wskazują, że największą rolę w wypadkach i zdarzeniach potencjalnie wypadkowych odgrywa czynnik ludzki. Zabezpieczenie przed nieuprawnioną ingerencją osób trzecich staje się w tym aspekcie kluczowe z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy.
Co to jest Sytem Lock Out / Tag Out (LOTO)
U podstaw systemu Lock Out leży idea wykorzystania urządzeń technicznych i procedur, w celu zminimalizowania możliwości zaskoczenia pracowników przez mogącą im zagrażać energię. Przepisy wynikające z Prawa Energetycznego określają obowiązek zabezpieczenia instalacji energetycznych przed możliwością wpływu czynników niebezpiecznych takich jak energia elektryczna, para, ciecze pod ciśnieniem, gazy czy energia potencjalna, na wykonujących zadania pracowników.
LOCK OUT – jest to system urządzeń blokujących łączniki i zawory odcinające dopływ energii, obsługiwany zgodnie z ustaloną procedurą. Prawidłowe zastosowanie procedur systemu powoduje, że obsługiwane urządzenie nie może być uruchomione, dopóki blokada nie zostanie zdemontowana. Uniemożliwienie dostępu do niebezpiecznej energii realizowane jest za pomocą specjalnie do tego celu przystosowanych urządzeń blokujących. Za pomocą zabezpieczeń Lockout wyłączniki energii blokowane są w pozycji bezpiecznej lub wyłączonej, uniemożliwiając w ten sposób przypadkowe lub nieuprawnione załączenie zasilania urządzenia energią.
TAG OUT – jest metodą znakowania urządzeń blokujących niebezpieczną energię za po mocą specjalnych etykiet o charakterystycznych ostrzegawczych kolorach. Etykieta informuje, że urządzenie zostało odłączone z premedytacją i nie należy go załączać, dopuki jest oznakowane etykietą. Znaczniki zawierają dane osoby, która zablokowała zasilanie energią oraz ostrzeżenie przed załączeniem zasilania. System Tagout stosowany jest również w sytuacjach, gdy energia urządzenia z różnych przyczyn nie może zostać całkowicie zablokowana.
Sytem LOTO – procedury
Aby system Lock out mógł unkcjonować konieczne jest opracowanie odpowiednich procedur, rozmieszczania urządzeń blokujących punkty odcięć energii, aby pracownicy wiedzieli jak mają postępować i posiadali odpowiedni osprzęt w zasięgu ręki. Skuteczne funkcjonowanie systemu LOTO wymaga odpowiedniego przeszkolenia pracowników, okresowych kontroli stosowania zasad. Szczególnej uwagi wymaga zaprojektowanie urządzeń Lock out i Tag out dla instalacji wykorzystujących więcej niż jeden rodzaj energii, np. mechaniczną, elektryczną, cieplną.